Browary potrafią zaprojektować piwo tak pokręcone, że trudno wymówić styl, w jakim je uwarzono. Popis kreatywności mieliśmy na przykład przy okazji pewnej PINTY Miesiąca. Pamiętacie takAHaka? Double chocolate orange & exotic new zeland haka black IPA. Wielu osobom piwne style mówią tyle, co nic. W tym poradniku postaram się nieco przybliżyć proces powstawania nazwy stylu. Stworzyłem też dla Was dedykowaną infografikę. Niech leci w świat, więc bierzcie ją i wrzucajcie na Fejsa czy Twittera! :)

Tworzenie nazwy stylu piwnego można zawrzeć w pewnym procesie składania wszystkich zamysłów i surowców użytych do warzenia w całość. W praktyce rzadko okazuje się, że browar pokusił się o stworzenie pokręconego stylu. Browarnicy często ograniczają się do dwu- lub trzyczłonowej nazwy. Poniższy poradnik i infografika mają za zadanie pokazać Wam, skąd biorą się te poszczególne człony. Koniec końców to od browaru zależy, jakim stylem określi dane piwo.

W takiej ramce znajdziesz jedynie przykładowe nazwy przyrostków. Jestem pewien, że jeszcze wiele można wymyślić :)

Ciężar piwa

session, double, imperial, triple, quad

Powyższymi przedrostkami określa się „ciężar piwa”. Każdy styl podstawowy powinien mieścić się w pewnych granicach, dla zawartości alkoholu i ekstraktu. Kiedy piwo zaprojektowano tak, aby zaniżało lub przekraczał widełki dla stylu, a chce się nadal informować o gatunku piwa, używa się jednego z powyższych sformułowań.

Double, imperial, triple czy quad to oznaczenia dla piw cięższych, niż styl podstawowy zakłada. Triple IPA to teoretycznie trzy razy „mocniejsze” IPA. Oczywiście o parametrach decyduje sam browar.

Mianem „session” określa się piwa zawierające przeważnie mniej alkoholu, niż dany styl przewiduje. Projektuje się je tak, aby uwypuklić aromaty i smaki, przy zaniżonym woltażu. Określenie session jest rzadko spotykane poza stylem Session IPA. Nieco więcej o piwach sesyjnych przeczytasz na BeerAdvocate, w artykule Session Beers, Defined.

Przykłady piw: PINTA Imperium Atakuje, Russian River Piny the Elder, Brodacz Helio, Doctor Brew Session IPA (cykl piw)

Starzenie piwa

bourbon, cognac, whisky*, porto/port, wine, rum, Jack Daniel’s, Ardbeg [barrel aged/BA]

Piwa podaje się nierzadko leżakowaniu w beczkach po alkoholach szlachetnych. Dzięki temu zyskują dodatkowe walory aromatyczne i smakowe. Nietrudno natknąć się na przykład na Russian Imperial Stout starzony w beczce po whisky. Mnogość alkoholi pozwala na rozmaite rozwiązania i wariacje. Flanders red ale leżakowany w beczce po occie balsamicznym? Proszę bardzo. Nie tylko beczki po alkoholach świetnie nadają się do leżakowania piwa.

Przykłady piw: Emelisse White Label Imperial Russian Stout (Ardbeg BA), De Molen Rasputin Laphroaig Barrel Aged, Birbant RIS Rum Barrel Aged

* – przedrostek whisky (bez barrel aged) oznaczć dodanie do piwa płatków dębowych z beczki whisky

Smak piwa

sour, sweet

Zdarza się, że browar chce uczynić klasyczne piwo słodkim lub kwaśnym. Można to uczynić poprzez dodanie do piwa odpowiednich składników (np. laktozy), fermentując piwo z użyciem odpowiednich szczepów drożdży/bakterii lub leżakując je w beczkach po odpowiednim alkoholu.

Przykładem może być sour porter, gdyż klasyczny porter to piwo palone, goryczkowe i często dość słodkie. W praktyce, taki miszmasz jest na razie rzadko spotykany, a określenia sour/sweet są przeważnie nierozłączne z danym stylem: sour ale czy sweet stout.

Przykłady piw: Almanac Bourbon Sour Porter, Almanac Citra Sour, Bruery Terreux Tart of Darkness

Uwypuklenie cechy piwa

smoked, coffee, chocolate, banana, hazelnut, wholenut, tropical

Jeżeli w gotowym piwie postarano się o to, aby pijący odnalazł bez problemu dany aromat czy smak, fakt ten zostanie zaznaczony w stylu. Rzec można, że browar uwypukla jeden z obecnych smaków czy zapachów, których nie wniosły dodatki. Teoretycznie browar może dopisać cokolwiek, nawet jeśli konkretny aromat jest cechą konkretnego chmielu.

W praktyce uwypukla się aromaty wnoszone do piwa przez pracę drożdży (banany) czy specjalne gatunki słodu (czekolada).

Kolor piwa

black, dark, brown, red, white

Kolory piwa są często nierozłączne z danym stylem. Przykłady to brown porter czy red ale. Jeśli browar zmienia kolor piwa, dla którego styl zakłada kompletnie inną barwę, zostanie to prawdopodobnie odznaczone w stylu.

Przykłady: Raduga Roman Holidays (black witbier), Doctor Brew Black Weizen, Eem Dark Saison, Big Island / Caldera Red Sea Imperial Red Gose, Anderson Valley Highway 128 Blood Orange Gose (kolor krwisty)

Dodatkowe składniki w piwie

coffee, pepper, cinamon, ginger, spice (ogólnie), herbal (ogólnie), gooseberry, apricot, vanilla, honey, earl grey, herring

Tutaj browary mogą wykazać się dużą dozą kreatywności. Pisałem już o uwypuklaniu cech piwa bez użycia dodatków, czas więc na składniki dodatkowe! Postanowiłem bowiem rozdzielić zamierzone podbijanie cech piwa od korzystania z — często wymyślnych — dodatków.

Jeśli browar do uwarzenia piwa użył specjalnych składników, których na co dzień nie używa się przy warzeniu danego stylu, zostaniemy o tym poinformowani. W momencie, kiedy dodatków jest więcej, browar określi je zapewne mianem „herbal”, „friut” albo „spice”.

Przykłady piw: Olimp Panakeja (earl grey IPA), Raduga African Queen (aframon APA), Pracownia Piwa / SzałPiw Nr 5 (pepper stout), Cascade Apricot Ale

Chmiele w piwie

american, australian, new zealand, german, polish, single hop [nazwa  chmielu]

Skąd pochodzi mieszanka chmieli? Jeśli z Ameryki, to piwo dostanie przedrostek „american”, jeśli z Niemiec, ujrzymy słowo „german”. I tak dalej, i tak dalej. Proste.

Dry hopped, wet hopped, hopback, single hop, double hopped/triple hopped, hoppy

Drugą kwestią są powyższe sformułowania. Na etykiecie mogą, ale nie muszą się pojawić. Pierwsze trzy odnajdziemy częściej w opisie piwa.

• Dry-hopped – chmielenie „na zimno”, dodając chmiel do fermentacji cichej, aby piwo nabrało jeszcze więcej aromatu.
• Wet-hopped – chmielenie mokrymi (świeżymi) szyszkami chmielu. Ma to nadać piwu świeższego aromatu.
• Hopback –  metoda polegająca na przepuszczeniu brzeczki przed schłodzeniem przez specjalne urządzenie wypełnione chmielem. Pijąc piwa chmielone w ten sposób zauważyłem, że mają one bardzo czysty profil aromatyczny.
• Hoppy – używane w zestawieniu ze stylem, który przeważnie nie jest mocno nachmielony. Podkreślenie dodatkowo chmielowego charakteru w takim piwie. Przykład użycia: hoppy gose.
• Single hop – do nachmielenia piwa użyto tylko jednej, konkretnej odmiany chmielu. Zostanie ona wymieniona w nazwie stylu.
• Double/triple hopped – określenia spotykane raczej w większych browarach, które chcą w ten sposób zwrócić uwagę na nieco wyższy poziom nachmielenia. W rzeczywistości jest on przeważnie i tak relatywnie niski.

Przykłady piw: Birbant Citra [Single Hop] IPA, Gościszewo 55 Lager Single Hop Sybilla, Greene King Double Hop Monster, Piwne Podziemie No-Mi Hopback Pale Ale, Kormoran PLON Zielony (wet-hop)

Słody / zboża w piwie

Użyty słód „dominujący” w piwie lub dodatek surowca niesłodowanego, może zostać także wymieniony w stylu, w jakim dane piwo uwarzono. Użycie jednego z poniższych zwrotów wskazuje dodatkowo na to, jakie walory miały zostać do gotowego trunku wniesione.

• Rye – słód żytni, zapewniający gładkość i gęstość piwa
• Wheat – słód pszeniczny, korzystanie wpływa na przykład na pienistość piwa (ale nie tylko)
• Oatmeal – płatki owsiane, wpływają na gładkość i fakturę piwa. Używa się także płatków jęczmiennych.
• Buckwheat – gryka, nie zawiera glutenu

Przykłady stylów piwnych: rye IPA, wheat IPA, oatmeal stout.

Regionalny charakter

west coast, east coast, [region/państwo]-style

West coast/east coast odnoszą się do piw chmielonych amerykańskim chmielem. Wiele osób twierdzi, że te oznaczenia nie przekładają się na końcowy produkt i nic nie znaczą. Warto je jednak znać.

• West coast – prosty profil słodowy, piwo zdominowane przez chmiel, mocno goryczkowe i wytrawne.
• East coast – bardziej zbalansowane IPA, profil słodowy wyraźniejszy, nadal zdominowane przez chmiele, pojawiają się słodkie posmaki.

Zdarza się także, że piwo zaprojektowano tak, aby przypominało specjały z danego regionu. Długo szukałem przykładów i w końcu znalazłem, jednak na razie browary rzadko decydują się na takie zapisy.

Przykłady piw: Rapp North German Alt Bier, Ninkasi Lux German-Style Helles Lager, Port Brewing West Coast IPA, Greene King East Coast IPA, Rogue Irish Style Lager

Styl podstawowy

barley wine, stout, bock, porter, india pale ale, red ale, weizenbock, saison, tripel, gose

Na samym końcu całej układanki odnajdziemy styl podstawowy danego piwa. W końcu w jakimś stylu zakładano piwo uwarzyć, a dopiero później wymyślano, jak ten styl urozmaicić różnymi dodatkami, zmianami i zabiegami.

Infografika: Style Piwne — jak powstaje nazwa stylu piwnego?

Dla uproszczenia stworzyłem prostą i czytelną infografikę, prezentującą większość aspektów powstawania nazwy stylu piwnego. Mam nadzieję, że docenisz moją pracę. To moja pierwsza infografika. Zabrała mi 5 godzin z życia, ale warto było :)

Kliknij, aby powiększyć…

Możesz także skorzystać ze specjalnego generatora stylów piwnych. 

Czy masz jakieś uwagi? Chcesz dodać coś od siebie?

Zapraszam Cię do komentarzy poniżej. Będzie mi także bardzo miło, jeśli pacniesz w like’a i podzielisz się infografiką ze znajomymi. Promujmy dobre trunki i edukujmy w zakresie piwa. Wspólnie :)